Μέσα σ’ έναν τεράστιο καύσωνα πριν δύο καλοκαίρια, μπήκα σε μουσείο μοντέρνας τέχνης για να πάρω μιαν ανάσα, και δεν ένιωσα σχεδόν τίποτα παρα εκνευρισμό, γιατί όλα τα έργα είχαν σχέση πάλι είτε με τον πόλεμο είτε με το προσφυγικό, και θα μου πεις ποια είμ εγώ να κρίνω με τι θα καταπιάνεται ο κάθε καλλιτέχνης, μήπως είμαι κάποια, όχι, αλλά νιώθω ότι δε χρειάζεται η τέχνη να δείχνει διαρκώς ότι εμπνέεται μόνο από μεγάλα σοβαρά γεγονότα και καταστροφές, αυτό σκεφτόμουν τουλάχιστον την ώρα που ανέβαινα τους ορόφους απογοητευμένη, σα να βγήκα ραντεβού με κάποιον πολύ βαρετό, που μέσα μου βαθιά ήξερα από πριν ότι θα είναι βαρετός (λόγω στατιστικής), όμως αποφάσισα να ξαναδοκιμάσω περιμένοντας την έκπληξη.
Με τρομερό πονοκέφαλο και με ύφος Τζούμα στους απαράδεκτους όταν έλεγε ‘δεν είναι τώρα η αισθητική του μέτριου’, φτάνω στον τελευταίο όροφο έτοιμη να διαολοστείλω και τον Ρώσο καλλιτέχνη που έλεγε η ταμπέλα ότι θα δούμε τη ζωή του αν μπούμε μέσα στην ξύλινη βάρκα. Ανέβηκα τη σκάλα που έτριζε, και ξεκίνησα να βλέπω ανοιγμένα κουτιά γεμάτα αντικείμενα. Παλιές φωτογραφίες, παιχνίδια, σημειώσεις, βιβλία, μικρά πράγματα από κάθε περίοδο της ζωής του μέχρι σήμερα. Η τελευταία κούτα ήταν άδεια, γιατί τώρα, όπως έγραφε, φτάνοντας προς το τέλος του, την κρατάει για να τη γεμίσει με ό,τι προλάβει. Μ’ έπιασε ένας κόμπος που κατέληξε σε λυγμό και πρώτη φορά σ’ αυτούς τους πέντε ορόφους αυτού του ψυχρού κτιρίου ένιωσα κάτι. Δεν έκανε τίποτ’ άλλο, παρά μόνο άπλωσε τη δική του αλήθεια σε μία ξύλινη επιφάνεια, και ποιος δε μπορεί να ταυτιστεί με μία τόσο απλή και κοινή αλήθεια, αφού όλη μας η ζωή είναι γεμάτη με τέτοιες κούτες. Έμεινα αρκετή ώρα και κοιτούσα ξανά και ξανά όλες του τις αναμνήσεις μία μία, μέχρι που άκουσα το ροχαλητό του φύλακα που τον είχε πάρει ο ύπνος στην καρέκλα δίπλα στην ταμπέλα, κι εκείνη η μαγική στιγμή, οι κούτες του Ρώσου καλλιτέχνη και το ροχαλητό του φύλακα, ήταν και εξακολουθεί να είναι για μένα το νόημα της τέχνης αλλά και της ζωής.
Στο μεταξύ διάβασα πως υπάρχει ένα μουσείο στη Νέα Υόρκη, το Mmuseumm (ναι έτσι γράφεται), που είναι αφιερωμένο στα μικρά αντικείμενα από τη ζωή των ανθρώπων, και αποτελεί ένα είδος αφήγησης για τον σύγχρονο κόσμο. Ο Kalman, ο ιδρυτής του, πιστεύει πως μπορείς να μελετήσεις μεγάλες ιδέες μέσα από τα μικρά πράγματα, όπως πχ. τα αντικείμενα μέσα σ’ ένα ψυγείο. ‘It’s looking at the big through the small’ λέει χαρακτηριστικά. Και συμπληρώνει: Βρες τη χαρά σ’ ενα χαρτί τουαλέτας ή ένα κρεμμύδι. Ίσως εξηγούν ποιοί είμαστε περισσότερο απ’ όλα.
Μάζεψα φωτογραφίες με αντικείμενα ανθρώπων από σπίτια που έχω φωτογραφίσει και ίσως εξηγούν ποιοι είναι περισσότερο απ’ όλα.
